بررسی فیزیولوژیکی مقاومت به سرما در پنج رقم پسته رفسنجان

پسته ‏‎(pistacia vera l.)‎‏ گیاهی است چند ساله و دو پایه که در بین محصولات باغی از نظر صادرات بخش عظیمی را به خود اختصاص داده است با توجه به ارزآوری بالای آن در بخشهای وسیعی از اراضی استان کرمان بویژه شهرستان رفسنجان کاشته شده است.دمای پایین در محدوده عرضهای شمالی و جنوبی رشد گیاهان را محدود می نماید. و گسترش بسیاری از گیاهان را محدود به نواحی خاصی می کند. درخت پسته نیز مانند پاره ای از درختان میوه در سطح وسیع بعلت بروز مکرر هوای سرد بهاره که گل و میوه های جوان را از بین می برد تحت تاثیر قرار گرفته و کاشت این گیاه در مناطق سردسیر محدود می شود.شواهد علمی نشان می دهند که غشاهای سلولی در رابطه با آسیبهای ناشی از تنش سرما بیشترین خسارات را متحمل می شوند و از این طریق باعث میشوند که تورم سلولها، نشت یونها، تغییرات لیپیدهای غشا و غیره بطور محسوسی در غشا صورت گیرد. از طرفی گزارشهایی وجود دارد که نشان می دهد در طول دوره مقاو شدن و سازگاری با سرمازدگی یکی یا چندین ماده شامل قندها، اسیدهای آمینه، پروتئین ها، اسیدهای نوکلئیک در سلول ساخته و انباشته می گردند.به منظور بررسی مقاومت به سرما در پنج رقم پسته (اکبری - احمدآقایی - اوحدی - کله قوچی و غلامرضایی) تست سرمایی روی ارقام مذکور اعمال گردید و نتایج آزمایشات بیوشیمیایی در رابطه با تغیرات مقدار عناصر سدیم - پتاسیم - کلسیم - قندهای محلول، اسیدهای امینه پرولین - اتیلن - پروتئین ها از نظر آماری مورد بررسی قرار گرفت.نتایج نشان داد که میزان پرولین نسبت به شاهد معن دار بود. همچنین بعضی از ارقام نسبت به تغییرات قندها نتایج معنی داری را نشان دادند. لازم به ذکر است اندازه گیری میزا اتیلن متصاعد شده با بافتهای گیاهی در ساعتهای متوالی تا 8 ساعت پس از تست سرمایی هیچگونه پاسخی را نداشت و بعد از این پیک های بسیار ضعیف ظاهر گردید که این امر احتمالا نشاندهنده این اس که گاز اتیلن در آسیب های مربوط به سرمازدگی تاثیری ندارد.الکتروفورز پروتئینهای جوانه های گل در فصل خواب و فصل رویشی نشان داد که در طول دوره مقاوم شدن پروتئینهای مقاوم به سرما، 32 و 20 کیلو دالتونی، که از گلیکوپروتئین های غنی از کلیسین و آلانین و آبدوست می باشند انباشته می گردد و مطالعات انجام شده ارتباط دهیدرینها و این پروتئینها را نشان میدهد و در آغاز فصل رویش این پروتئینها ناپدید می شوند علت فعالیت این پدیده را می توان مربوط به فعالیت پروتئولیتیکی عمده در آغاز فصل رویش دانست. در همین ارتباط نشت یونهای سدیم، پتاسیم و کلسیم نیز ارتباط معنی داری را در بافتهای ارقام سرما دیده نشان داد.